Kamunun sosyal konut projesini açıklamasıyla birlikte yapılacak 250 bin konut için müracaat sayısının resmi olarak 5 milyona ulaşması size de enteresan gelmedi mi?
Gerçekten konuta olan gereksinim mı bu ağır ilginin nedeni?
Konutun en kıymetli müşteri kitlesi orta kesim zar sıkıntı ayakta duruyor halbuki… Olağan olarak harcanabilir geliri artmayan hatta azalan geniş toplum kısımlarının konuta talebi pek de beklenmemeli…
Daha nereye yapılacağı hatta kaç metrekare olduğu bile muhakkak olmayan konutlara milyonlarca kişinin baş vurması bir garip değil mi? Bu durum bize ne anlatıyor evvel onu irdelemek gerekli…
Yıllardır yüksek getiri ile devam eden konut piyasası kendi kendini dolduruşa getiren bir sisteme dönüştü.
İnsanların genel davranışı, devlet ucuza konut satıyorsa bu talihi denemek gerekir şeklindedir… Oturmasa bile illa kar getirir. Temel beklenti bundan ibarettir.
Konut artık yatırım kalemi
Neden faizleri düşürerek konut satışlarını ve yeni konut imaline dayanak veriliyor? Malum, seçim geliyor. Ekonomiyi büyütmenin en kolay yolu konut yapıp satmaktan geçiyor.
Zira 2021’den 2022 birinci yarısına kadar geçen 6 çeyreğin 5’inde inşaat bölümü daraldı. Bu duruma bir “dur” demek gerekiyor.
Konut fiyatları neden bu kadar arttı sorusuna aslında bugünden bakılmaması gerekiyor. Gerçekten uzun müddettir elindeki Türk Lirası’ndan bir yolla kurtul stratejisi gündemde…
Yüksek enflasyonun mum üzere erittiği bir para ünitesini tutan nasıl kurtarır birikimini? Faizin hali belli… Doların baskılanması, altının kıpırdamaması, borsa ve kriptoların riskli olması insanları farklı bir arayışa itti.
Lakin konuta olan yüksek talebin ve fiyat artışlarının esas sebebi gereksinim değil Türk Lirası’na olan itimat kaybı nedeniyle kesimin yatırım kalemine dönüşmesiydi.
Neden yatırım yaparsınız? Daha fazla kazanmak için… Alan fiyatın üzerine koyup sattı. Artıkça arttı. İşin tadı kaçtı.
Doların düşmesi mümkün değil!
Son devir söylentilerine bakarsanız dolar düşürülecek bu durum konut fiyatlarını da aşağı çekecek. Çünkü emlak piyasası, inşaat bölümü derken dolarla endeksli bir bölüm kelam konusu…
Haliyle dolar kurundaki düşüşler inşaat maliyetlerini düşürebilir. Fiyatları aşağı çekebilir. Pekala dolar geriler mi? Öncelikle doların aşağı çekilmesi mevcut enflasyonist ortamda mümkün değil… Lakin artış suratı bir müddetliğine yavaşlatılabilir.
Oysa satışlarda bariz düşüş var. Olağan koşullarda satışlar fikir fiyatların da düşmesi gerekmez mi? Pekala koşullar olağan mi?
Konut fiyatları gerilemez
Türkiye’de gelenektir… Konut fiyatları Türk Lirası bazında geriye gitmez. Satılmasa bile fiyatını korur. Gerekirse yıllarca tıpkı fiyatta bekler. Yeniden de indirmezler.
Konutlar satılsın diye faizleri düşürünce ne oldu? Sonuç, üç haneli konut fiyatları enflasyonu… Öteki yandan inşaat maliyetleri son bir yılda yüzde 114 artması fiyatların kolay kolay aşağı inmesinin kelam konusu olmayacağının kanıtı…
Haliyle son beş yılda üç kat artan resmi enflasyona karşı konut fiyatları ortalama beş kat arttı.
Konutta tuzağa düşme!
Bugün konut piyasası o denli bir halde ki adeta körebe… Kim kime kaça satarsa, kim kimden kaça alırsa… Uygun fiyata satmışsın demek de mümkün değil, yeterli fiyata almışsın da…
İnsan psikolojisi gereği bir konutun yüksek fiyatla alıcı bulması bütün mahalledeki davranışı değiştir… Fiyatların olağana dönmesi gecikir. Gerçek düşüşün görünmesi epey vakit alabilir.
Şöyle düşünün… Bir sitede birbirinin tıpkı özelliklere sahip 3 milyon lira bedelinde iki meskenim var. Birini 5 milyona başkasını 8 milyona satışa çıkartıyorum. Bu durumda 5 milyonluk mesken adeta kelepir… O satıldığı anda yeni fiyat seviyesi artık 5 milyona yükselmiştir.
Böylesi bir ortamda gerçek fiyat nedir? Beşerler gelirleriyle nasıl kendine oturmak için mesken alabilir?
Normal kaidelerde en fazla 20 yıl olması gereken konut fiyatı için kira çarpanı 40 yılı geçiyor. Burada tartışılan fiyatlar mı fazla, kiralar mı az acaba…
Ve Türkiye’de bulunan göçmenler, sığınmacılar, mülteciler, kaçaklar… İsmine ne derseniz deyin bir yerde barınmak, yaşamak zorundalar. Talebi artırınca kaçınılmaz oluyor artışlar.
Konut fiyatları neden düşsün ki?
Ben olsam konuta yatırım yapmam diyorum lakin fiyatlarının düşüşe geçeceğine dair destek noktası bulamıyorum.
Eğer konut yatırım için değil de gereksinim için alınıyorsa söylenebilecek fazla bir şey yok! Şu kısa hayatta ömür kalitenizi ne kadar erken artırırsanız o kadar iyi… Piyasada çakal çok aman kazık yememeye dikkat edin diyorum.
Ülke için düşünürsek, inşaat ile kalkınma diye bir model yok dünyada! Parayı betona gömdüğünle kalırsın. İşler rayından çıkar, bugünlere gelir ağlarsın!